فرارو- عباس آخوندی از دولت جدا شد. آخوندی از همان روز‌هایی که نسیم تغییر اعتدال در قوه مجریه وزیدن گرفت با حسن روحانی به پاستور رفت و در کابینه دوم جزء مردانی بود که قرار بود بمانند. حالا بعد از پنچ سال نه با استیضاح بلکه با نامه‌ای به رئیس جمهور، دولت را رها کرد. او دلیل استعفایش را سطح بالای اختلاف در دولت عنوان کرده است. اختلافاتی که آخوندی آن‌ها را برشمرده اختلاف دیدگاه‌های اقتصادی هستند. آخوندی بازمانده وزرای اقتصادی دولت بود.

البته در سطح بالاتر معاونین و مشاورین رئیس جمهور هم وداع مسعود نیلی خبرساز بوده است. با شروع بحران ارزی مشخص شد مسعود نیلی که مشاور اقتصادی رئیس جمهور بوده دیگر در این سمت ایفای نقش نمی‌کند. در همین دوران بسیاری از کارشناسان اقتصادی از رئیس جمهور خواستند سازمان برنامه و بودجه که باید در نقش فرماندهی اقتصادی دولت ظاهر شود را به فرد دیگری بسپارد. اما نه تنها نوبخت رفتنی نشد بلکه تیم اقتصادی روحانی بیشتر با او همسو شد.
 
دل و دماغ اسحاق
چهره دیگری که نقش کمرنگی در دولت پیدا کرده کسی نیست جز اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی که برخی انتخاب دوباره حسن روحانی را وامدار نقش آفرینی او در انتخابات ریاست جمهوری گذشته می‌دانند. او به عنوان کلیدی‌ترین مدیر اقتصادی دولت شناخته می‌شد. اما بعد از درخشش در انتخابات ۹۶ فقط یکبار چهره اش در میدان اقتصاد دیده شد؛ آن هم زمانی که قرار بود بسته اول ارزی را اعلام کند و از طرف دولت بگوید هردلاری به جز دلار ۴۲۰۰ تومانی قاچاق است. البته این ظهور زمین تا آسمان با ظهور یک سال قبل او در میدان سیاست فاصله داشت.

حالا بعد از استعفای عباس آخوندی این سوال پیش می‌آید که جهانگیری هم مانند طیب نیا که یک سال قبل روحانی را ترک کرد و عباس آخوندی که از دیروز به خانه‌اش برگشته، برای خداحافظی با روحانی به دفتر محمود واعظی برود؟ هرچند در یک سال و اندی گذشته، کمرنگ شدن نقش جهانگیری تکذیب می‌شد، اما از شواهد پیداست که جهانگیری هم دل و دماغ ایستادن ندارد.
 
 
اجازه برکناری منشی‌ام را هم ندارم
جهانگیری هفته گذشته نیز که اقتصاددانان به جلسه با رئیس جمهور دعوت شده بودند در این جلسه حاضر نبود. او روز گذشته در جلسه گرامی‌داشت صادرات حاضر شده بود از عدم تمایلش برای غیبت در این مراسم خبر داد و گفت: نمی‌خواستم امروز به این مراسم بیایم و تصمیمم برنیامدن بود. با وجود این‌که دیشب آقای شریعتمداری با من صحبت کرد و از من برای این مراسم مجددا دعوت کرد من به او گفتم شرایطم جوری است که شاید در این مراسم شرکت نکنم، اما وقتی در بخش خبری ساعت هشت صبح اعلام شد جلسه امروز با حضور من برگزار می‌شود فکر کردم که تعبیر و تفسیر دیگری از نیامدن من بشود، بنابراین آمدم که خدمت صادرکنندگان عرض ادب کنم.

بخش جنجالی سخنان جهانگیری آنجا بود که گفت: اجازه برکناری منشی خود را ندارد. او گفت: من مکررا گفته‌ام در شرایط فعلی مدیران ریسک‌پذیر را می‌خواهیم. در واکنش به این صحبت‌های من برخی می‌گویند چرا در این شرایط مدیران را برکنار نمی‌کنید؛ آن‌ها فکر می‌کنند که در دستان من قلم و کاغذ است و راه که می‌روم می‌توانم مدیر را برکنار کنم. این در حالی است که من تا الان اجازه برکناری منشی‌ام را پیدا نکردم چه برسد به وکیل، وزیر و ... .
 
جوادی حصار: بعید می‌دانم پل محکم اصلاح‌طلبان با دولت را خراب کنند
منظور از این سخنان و نداشتن اجازه هرچه باشد به طبیعتا به این معنا نیست که رابطه او و روحانی در روز‌های آینده بهتر خواهد شد. اما آیا جهانگیری هم رفتنی است؟ صادق جوادی حصار، تحلیل‌گر سیاسی اصلاح‌طلب به فرارو می‌گوید هرچند در این شرایط هیچ چیز غیرممکن نیست و احتمال هرچیزی وجود دارد، اما بعید می‌دانم آقای جهانگیری را در این شرایط از کابینه بیرون بگذارند یا خودش کابینه را رها کند. بیشترین حد ارتباط اصلاح‌طلبان با آقای روحانی از طریق آقای جهانگیری ایجاد می‌شود. بعید می‌دانم این پل محکم را به این راحتی خراب کنند. این تحلیل‌گر سیاسی با تاکید بر اینکه به نفع روحانی نیست که جهانگیری از دولت جدا شود می‌گوید: برای جدایی جهانگیری از دولت باید توانایی پذیرش هزینه در خود ایجاد کنند. با جدایی جهانگیری از دولت شکافی جدی بین اصلاح طلبان و آقای روحانی ایجاد می‌شود. عدم همراهی و عدم همکاری با دولت به وجود می‌آید و اصلاح‌طلبان نسبت به دولت رادیکال می‌شوند.
 
ناصری: ظرفیتی که فقط روحانی داشت، اما آن را از دست داد
عبدالله ناصری، فعال سیاسی اصلاح‌طلب، اما به فرارو می‌گوید: آقای جهانگیری یک ظرفیت بالقوه برای احراز پست ریاست جمهوری است و کسی در این تردیدی ندارد. او تجربه بسیار خوب پلکانی در ۴۰ سال گذشته دارد. آقای روحانی در دولت دوم خود به دو جهت حق او را ادا نکرد. جهانگیری در انتخابات ۹۶ در کارزار پرشور آمد و هزینه دفاع از دولت و آقای روحانی پرداخت کرد. مضاف بر این جهانگیری خودش در حد رئیس جمهور و از نظر تشکیلاتی و شناخت قوه مجریه و حوزه اقتصاد و صنعت و پول کشور از آقای روحانی ورزیده‌تر است. او می‌توانست کمک بسیار خوبی برای آقای روحانی باشد. به جرات می‌توانیم بگوییم دولت آقای روحانی تنها دولتی بود که معاون اول می‌توانست درست شانه به شانه رئیس جمهور بشناسد، تصمیم بگیرد و عمل کند. در دولت‌های آقایان هاشمی، خاتمی و احمدی نژاد معاونین اول چنین موقعیتی را نداشتند. آقای روحانی این ظرفیت را از دست داد.

جهانگیری می‌توانست به دولت نرود
این تحلیل‌گر سیاسی ادامه می‌دهد: در دولت دوم روحانی هم بسیار آشکار شد که جهانگیری در خیلی از انتخاب‌ها و انتصاب‌ها کمتر مورد مشورت قرار می‌گیرد. البته درباره آقای همتی به خاطر داشتن سابقه کارگزارانی در جامعه این برداشت وجود دارد که او انتخاب جهانگیری است. اگر آقای ویسه هم برای وزارت صمت معرفی می‌شد این تلقی دوباره به وجود می‌آمد. البته آقای ویسه خودش کنار رفت. اما جهانگیری در ابتدای دولت یک فرصت طلایی داشت. در همین زمان، اما در بیرون از دولت با قضیه دستگیری برادرش برخورد شد و در داخل دولت هم نحوه برخورد روحانی این فرصت طلایی را از او گرفت. جهانگیری در همان اول می‌توانست به دولت نرود که هزینه‌ای را هم متحمل نشود.

انتخابات مجلس بهترین زمان برای خروج جهانگیری است
ناصر می‌گوید: تصمیم گیری درباره بحران ارزی بیشتر از آنکه به نام آقای روحانی تمام شود به نام آقای جهانگیری تمام شد. من اگر جای آقای جهانگیری باشم می‌ماندم، بحران ارز را به یک جا می‌رساندم و بعد از مرحله تثبیت ارز از دولت خارج می‌شدم. البته خروج جهانگیری، ضایعه بزرگی برای دولت خواهد بود. اما بهترین موقعیت برای خروج انتخابات مجلس است. آقای جهانگیری می‌تواند برای مجلس و برای جبهه اصلاحات ظرفیت بسیار خوبی در مجلس آینده باشد. اگر هم قرار به کاندیداتوری جهانگیری برای ریاست جمهوری باشد او می‌تواند بدون آنکه از مجلس استعفا دهد نامزد ریاست جمهوری شود.

جهانگیری می‌خواست بگوید نوبخت و واعظی همه را کلافه کرده اند
او درباره صحبت‌های دیروز جهانگیری مبنی بر آنکه حتی نمی‌تواند منشی‌اش را عوض کند نیز می‌گوید: جهانگیری با این ادبیات خواسته به جامعه و نخبگان و کنشگران بگوید از من انتظار جهانگیری گذشته را نداشته باشید. می‌خواهد بگوید آقای روحانی و نزدیکان آقای روحانی از جمله نوبخت و واعظی دولت و اعضای دولت را به هم ریخته و کلافه کرده اند. حرف آقای جهانگیری گلایه معنادار و روشنی از شخص آقای روحانی است. ناصری درباره امکان خروج جهانگیری از دولت نیز می‌گوید: این امکان وجود دارد. او حتما باید شرایط را ببیند. آقای جهانگیری حتما یک معاون اول قدر است که در خیلی زمینه‌ها از آقایان سرتر است و انتظار جامعه هم از او بالاست؛ بنابراین اگر طوری شود که شخص غیرتصمیم گیری باشد حتما باید از دولت خارج شود. همچنین همانطور که آقای آخوندی تا حدود زیادی افکار عمومی و نخبگان را روشن کرد و پیروزمندانه کناره گیری کرد آقای جهانگیری هم باید همین کار را انجام دهد.